Quen somos

A Asociación Amigos do Mosteiro de Aciveiro e Terra de Montes, promovida por D. Francisco Filgueiras Gulias, o seu primeiro presidente, nace por documento fundacional asinado no 12 de xaneiro de 1974. Nos seus primeiros Estatutos, visados no 5 de marzo do mesmo ano, delimitábase o ámbito territorial de actuación á “Comarca tradicionalmente denominada Terra de Montes na provincia de Pontevedra” e, así mesmo, establecíanse como principais fins “a conservación, consolidación, restauración” e promoción turística do mosteiro de Aciveiro e, en xeral, do patrimonio histórico e arqueolóxico de Terra de Montes, e, finalmente, “a promoción cultural e artística dos seus habitantes”.

Anos despois, estes obxectivos eran ampliados e adaptados, na modificación dos Estatutos aprobada no 18 de marzo de 1993, ás bases do Plan de Investigación, Promoción e Desenvolvemento de Terra de Montes e do Proxecto da Escola-Taller aprobado por Resolución do 17 de novembro de 1992, engadíndose os seguintes:

Investigación e análise rigorosos das posibilidades que ofrecen os recursos naturais, históricos e humanos de Terra de Montes.

Promoción de acción culturais de formación profesional e do exercicio de profesións a persoas marxinadas e discapacitadas.

Apoio de toda clase de actividades culturais, ocupacionais e recreativas conducentes a mellorar as condicións de vida da poboación infantil e da terceira idade.

Fomento da igualdade de oportunidades en todos os campos para homes e mulleres, con especial atención á poboación feminina do mundo rural.

Na última reforma dos Estatutos en 2004 recuperábanse de novo os fins orixinais, agregándose o da creación dun arquivo e biblioteca sobre Terra de Montes.

Entre as actuacións da Asociación, promovidas polo seu primeiro presidente, D. Francisco Filgueiras Gulias e continuadas polo seu sucesor, D. Xosé Luis Barreiro Rivas, dúas son sen dúbida as máis sobresalientes. A primeira delas concluíu o proxecto de reconstrución e de acondicionamento do edificio monástico e anexos, declarado en 1931 Monumento Histórico Artístico, e moito máis recentemente (1985), Ben de Interese Cultural. No 10 de agosto de 1990, a Delegación Provincial de Cultura e Patrimonio Histórico e Documental de Pontevedra informaba favorablemente a execución do Proxecto Base de Restauración, Acondicionamento e Urbanización do mosteiro de Santa María de Aciveiro; ao ano seguinte, en 1991, a Asociación recibía a súa cesión por parte do Arcebispado de Santiago de Compostela, antes de iniciarse as obras, en 1993, concluídas finalmente no ano 2000. Poñíase así fin a un prolongado período de desolación e de ruína, iniciado en 1835, grazas á restauración do edificio monástico e dos anexos e á súa dedicación a uso hostaleiro, que perdura na actualidade.

Entre tanto, a Asociación daba vida a outro proxecto fundamental, como era o da Escola-Taller Terra de Montes, redactado por un Equipo Técnico, subvencionado polos concellos de Forcarei e de Cerdedo e pola Dirección Provincial do INEM de Pontevedra.

Presentada ante este organismo, no 28 de xullo de 1991, a solicitude de aprobación, a data de terminación prevista das obras das súas dependencias era en decembro de 1994. Os seus alumnos, matriculados en tres módulos –Construción, Carpintería e Xardinería e Medio Ambiente-, colaboraron, ata a extinción da Escola-Taller, nas obras de restauración e de acondicionamento do mosteiro, pero tamén do patrimonio monumental –pontes, fontes, cruceiros, muíños- de Terra de Montes.

Finalmente, a máis recente iniciativa, neste caso de tipo cultural, promovida pola Xunta Directiva da Asociación, co seu Presidente, D. Xosé Luis Barreiro Rivas, a súa fronte, converteu o seu local social, desde o ano 2012 ata o de 2017, na sala de exposición dun total de 49 cadros da colección particular do pintor Xosé María Barreiro Gómez, asinados, entre outros, por E. Granell, Laxeiro, U. Lugrís, Virxilio Blanco, L. Seoane, Torres, J. Seijo Rubio, J. Lodeiro, J. Castillo, L. Novoa, M. Colmeiro, etc.